Concept inhoud MIA 2e editie

Deel I – Context en basis

Hoofdstuk 1 – Inleiding

1.1 Doel en leeswijzer — Bepaalt waarom de 2e editie nodig is en hoe het boek gelezen wordt.

1.2 Scope en afbakening — Markeert wat wel en niet onder MIA valt.

1.3 Kernbegrippen in één oogopslag — Vat informatieobject, informatiepositie en informatietoestand kort samen.

1.4 Data versus informatie – het verschil en de samenhang

1.5 Verspreide informatie – Levenscyclus en het informatie continuüm

1.6 Relatie met wet en norm – De belangrijkste wetten die MIA ondersteund

Leeswijzer

Deel II – Executive Perspectief

Hoofdstuk 2 – Visie op informatie

2.1 Aanleiding en probleemgebied — Laat zien waarom processturing zonder informatietoestanden tekortschiet.

2.2 Bestuurlijke basis — introductie van de MIA principes

2.3 Bestuurlijke regie — rol van het bestuur binnen MIA

Hoofdstuk 3 – Beleidskeuzes

3.1.     De keuze: bronregistratie en verwijzend hergebruik   

3.2.     De keuze: voorzieningen die op informatieniveau werken    

3.3.     De keuze: informatie eigenaarschap en federatieve aansluiting

3.4.     De keuze: multi vendor strategie

3.5.     De keuze: mens in regie bij impactvolle besluiten       

3.6.     De keuze: selectieve innovatie en portfoliosturing      

Hoofdstuk 4 – Sturing

4.1 Bestuur beslist – governace op hoog niveau

4.2 Toetskader – compacte werkwijze voor monitoring en toetsing

4.3 KPI set – prestatie indicatoren die de toepassing en meerwaarde van MIA monitoren

4.4 Signalen – indicatoren voor de ontsporing van de M IA implmentatie

4.5 ROB-wegingskader voor goed openbaar bestuur – publieke waarde van MIA

Deel III – Management Perspectief – Van Strategie naar Toepassing

Hoofdstuk 5 – Informatiegericht werken als nieuwe norm

5.1 Werken met informatieobjecten — Vervangt documentjacht door direct bruikbare informatie met context.

5.2 Registratiediscipline en rollen — Maakt ieders bijdrage aan posities en toestanden zichtbaar en toetsbaar.

5.3 Meten en verbeteren — Verbindt kwaliteitsmetingen aan semantiek en gebruik.

Hoofdstuk 6 – Samenhang organiseren en regie

6.1 Catalogus en index als ruggengraat — Regelt vindbaarheid, betekenis en relatiebeheer centraal.

6.2 Van bron naar federatie — Combineert brongebruik met federatief beheer over organisaties heen.

6.3 Governance en besluitroutes — Verduidelijkt besluitvorming over selectie, publicatie en toegang.

Hoofdstuk 7 – Kaders en best practices: van FAIR tot ‘datapact’

7.1 FAIR vertaald naar MIA — Past vindbaar, toegankelijk, interoperabel en herbruikbaar toe op informatieobjecten.

7.2 Datapact en afsprakenstelsels — Verbindt afspraken aan posities, toestanden en catalogus.

7.3 Toetsingskaders in gebruik — Legt aantoonbaarheid vast via reproduceerbare informatieposities.

Hoofdstuk 8 – Transformatie en legacy: van blauwdruk naar realisatie

8.1 Gefaseerde aanpak — Voert stapsgewijs in met controlepunten per perspectief.

8.2 Legacy integreren en migreren — Scheidt operationeel en persistent en publiceert veilig via afgeleide bron.

8.3 Risico’s en mitigatie — Ondervangt schijnzekerheid en bias door expliciete context en toetsing. 

Deel IV – Architect Perspectief – Samenhang en Conceptueel Model

Hoofdstuk 9 – Conceptueel fundament van MIA

9.1 Gegevens, data en informatie — Zet de begrippen taxonomisch en functioneel neer.

9.2 Informatieobject en relaties — Definieert de eenheid met context, regels en herkomst.

9.3 Posities, toestanden en producten — Ordent concept, toepassing en verschijningsvorm. 

Hoofdstuk 10 – Twee werelden: operationele dynamiek en persistente waarheid

10.1 Operationeel versus persistent — Onderscheidt gebruiksomgeving en duurzame borging.

10.2 Persisteren en preserveren — Scheidt semantische keuze van technische instandhouding.

10.3 Tijd als semantische dimensie — Maakt T1–T2–T3 expliciet voor geldigheid en verantwoording. 

Hoofdstuk 11 – De rol van kennis: impliciet aanwezig, expliciet vastgelegd

11.1 Kenniscategorieën in MIA — Positioneert persoonlijke, herbruikbare en gegeneraliseerde kennis.

11.2 Kennis in het verwerkingspatroon — Verbindt kennisontwikkeling met de vier perspectieven.

11.3 Feitenkennis en validatie — Borgt kwaliteit via expliciete herkomst en toetsing. 

Hoofdstuk 12 – Functioneel ontwerpen vóór technisch oplossen

12.1 Informatie-eisen en scenario’s — Ontwerpt op informatiebehoefte en reproduceerbaarheid.

12.2 Catalogusgestuurd ontwerpen — Laat semantiek, relaties en vindbaarheid het ontwerp sturen.

12.3 Koppelvlakken en diensten — Ontsluit bronnen via stabiele interfaces en index. 

Deel V – Technisch Perspectief – Implementatie en Innovatie

Hoofdstuk 13 – Technische blueprint: MIA in de praktijk

13.1 CSP, ODS en EDS — Positioneert dienstenstapel en scheiding operationeel/persistent.

13.2 Index, zoek en metadaa — Realiseert semantische vindbaarheid over bronnen heen.

13.3 Beveiliging en toegangsmodellen — Past ABAC en afgeleide bron toe voor veilig delen. 

Hoofdstuk 14 – Federatie en dataspaces

14.1 Federatieve catalogi en brongebruik — Organiseert federatief beheer met één bron per object.

14.2 Dataspaces en afspraken — Legt uit hoe afsprakenstelsels interoperabiliteit ondersteunen.

14.3 Kwaliteit en monitoring — Borgt kwaliteit met meetpunten op semantiek en gebruik.

Hoofdstuk 15 – Legacy aansluiten en nieuwe technologieën omarmen

15.1 Integratiestrategieën en migratiepaden — Migreert gecontroleerd naar persistente omgeving.

15.2 API’s, events en ETL/ELT — Richt duurzame koppelingen in op betekenisniveau.

15.3 Cloud, containerisatie en security — Past moderne platformkeuzes toe zonder semantiek te verliezen.

Hoofdstuk 16 – Innovatie en analytics of AI

16.1 Positiegedreven analytics — Baseert analyses op reproduceerbare posities en toestanden.

16.2 Responsible AI op MIA — Documenteert aannames, datasets en modelgebruik consistent.

16.3 Modellen als kennisobjecten — Legt modellen en regels vast als herbruikbare kennis. 

Deel VI – Implementatie en Migratie

Hoofdstuk 17 – Implementatiestrategie en adoptie

17.1 Rollen en vaardigheden — Verheldert taken, competenties en registratiediscipline.

17.2 Roadmap en plateaus — Plant gefaseerde invoering met meetbare stappen.

17.3 Veranderkunde en communicatie — Zorgt voor begrip en gebruik in de lijn.

Hoofdstuk 18 – Migratie en governance

18.1 Selectie naar persistentie — Maakt keuzes over wat blijvend betekenisvol is.

18.2 Dossiervorming en conversie — Houdt onderscheid tussen dossier, product en toestand zuiver.

18.3 Monitoring en audit — Toont naleving en herleidbaarheid bij wijzigingen. 

Deel VII – Thema’s en toepassing

Hoofdstuk 19 – AI

19.1 Toepassingspatronen met posities — Laat modellen werken op semantisch stabiele posities.

19.2 Risico’s, bias en uitlegbaarheid — Verankert toetsing en documentatie van modelkeuzes.

19.3 Model- en dataregistratie — Administreert datasets en modellen als kennisobjecten. 

Hoofdstuk 20 – Data Act, DGA en AI Act in de praktijk

20.1 Rechten, plichten en posities — Koppelt wettelijke eisen aan informatieposities.

20.2 Toegang, deling en federatie — Verbindt deling over organisaties met federatieve catalogi.

20.3 Compliance en dossiervorming — Maakt aantoonbaarheid onderdeel van het proces.

Hoofdstuk 21 – NDS en maatschappelijke context

21.1 Eén overheid en federatie — Plaatst MIA in de context van rijksbrede digitalisering.

21.2 Publieke waarden en transparantie — Richt actieve openheid in op basis van posities en toestanden.

21.3 Samenwerking met markt en wetenschap — Stimuleert uitwisseling op betekenis en hergebruik.

Hoofdstuk 22 – Records management en RCM

22.1 Van dossier naar informatietoestand — Vervangt statische dossiers door semantische toestanden.

22.2 Continuümdenken en persistentie — Legt focus op selectie, betekenis en langdurige uitlegbaarheid.

22.3 Toegang, publicatie en vernietiging — Combineert openbaarheid met afgeleide bron en beleid. 

Hoofdstuk 23 – Praktijk

23.1 Beleid — Reconstrueert welke informatie gold en waarom.

23.2 Toezicht — Toont reproduceerbare posities op het moment van handelen.

23.3 Dienstverlening — Maakt maatwerk uitlegbaar via gedeelde informatieposities. 

Deel VIII – Bijlage

Hoofdstuk 24 – Termen en begrippen

24.1 Formele definities MIA — Legt terminologie eenduidig vast.

24.2 Kennistermen — Definieert kennisvarianten en feitenkennis.

24.3 Perspectieven en patronen — Vat het verwerkingspatroon per perspectief samen. 

Hoofdstuk 25 – Afkortingen

25.1 Overzicht afkortingen — Bundelt gebruikte afkortingen per domein.

25.2 Per perspectief — Groepeert afkortingen naar toepassing.

25.3 Per thema — Ordent afkortingen naar onderwerp.

Hoofdstuk 26 – Kaders, standaarden en methoden

26.1 FAIR, DUTO en verwante normen — Verbindt principes aan MIA-semantiek en tooling.

26.2 Referentie-architecturen — Positioneert MIA t.o.v. gangbare raamwerken.

26.3 Werkmethoden en sjablonen — Biedt praktische invulling voor implementatie.

Hoofdstuk 27 – Wettelijke context

27.1 Archief- en openbaarheidseisen — Verbindt selectie, toegang en publicatie aan wetseisen.

27.2 Privacy, veiligheid en grondslagen — Borgt rechtmatigheid bij gebruik en deling.

27.3 Verantwoording en audittrail — Maakt toetsing reproduceerbaar op basis van posities en toestanden.