De roep om een slagvaardige, transparante en betrouwbare overheid klinkt steeds luider. In zijn publicatie Dwars door de Orde beschrijft Arre Zuurmond op indringende wijze hoe de overheid vastloopt in haar informatiehuishouding en daardoor tekortschiet in besluitvorming, dienstverlening en verantwoording. Tegelijkertijd biedt het boek Moderne Informatie-architectuur van Jef Bergsma een samenhangende visie op hoe overheidsorganisaties hun informatiebeheer structureel kunnen verbeteren.
Onderstaand overzicht brengt beide perspectieven samen. Het zet de belangrijkste knelpunten uit Dwars door de Orde puntsgewijs af tegen de principes en oplossingen uit Moderne Informatie-architectuur. Daarmee wordt zichtbaar waar de architectuurvisie concrete antwoorden biedt op de geschetste problematiek, waar aanvullende maatregelen nodig zijn, en welke aandachtspunten gelden bij de toepassing ervan. Dit is een korte samenvatting van de volledige analyse: Vergelijking van Dwars door de Orde en Moderne Informatie-architectuur
Probleemstelling uit ‘Dwars door de Orde’
Visie & oplossing in ‘Moderne Informatie-architectuur’ (MIA)
- Informatie is versnipperd, onvindbaar en raakt kwijt (“dementerende overheid”).
- => Informatieobjecten met rijke metadata en centrale index/catalogus zorgen voor vindbaarheid en consistentie.
- Geen onderscheid tussen wat relevant is en wat bewaard moet blijven; alles wordt opgestapeld.
- => Scheiding tussen operationele en persistente context; alleen betekenisvolle informatie wordt gepersisteerd.
- Gebrekkige archivering ondermijnt transparantie en verantwoording.
- => Informatieposities leggen reproduceerbare en verantwoorde momentopnames vast met context.
- Geen centrale regie op informatiebeleid; ontbrekende wettelijke basis.
- => MIA biedt model en architectuurprincipes en vraagt om governance en juridische verankering.
- Slechte besluitvorming door onvolledige of trage informatievoorziening.
- => Informatiegericht werken (6W-model) en directe toegang tot informatie ondersteunen besluitvorming met volledige, actuele data.
- Gebrek aan burgerparticipatie door beperkte informatiepositie van burgers.
- => MIA faciliteert een gelijkwaardige informatiepositie (openbaar, reproduceerbaar, verantwoord), mits beleid openheid organiseert.
- Ouderwetse, logge ICT-systemen; moeilijk innoveren.
- => CSP (Content Services Platform) en microservices-architectuur maken het landschap flexibeler en modulair.
- Uitvoerende professionals worden beperkt door slechte systemen en informatievoorziening.
- => MIA biedt geïntegreerde werkomgevingen en handelingsperspectieven die professionals ondersteunen met relevante informatie.
- Onvoldoende transparantie en verantwoording binnen bestuur.
- => Accountability by design via traceerbare informatieposities en informatieobjecten met vastgelegde context.
Aandachtspunten / risico’s bij MIA
- MIA biedt geen oplossingen voor bestuurlijke wil of cultuurverandering.
- Implementatiecomplexiteit en adoptierisico’s kunnen de situatie tijdelijk verergeren.
- Zonder wettelijk kader blijft toepassing vrijblijvend.
- Te ruime interpretatie van ‘operationeel’ kan tot selectieve archivering leiden.
- MIA richt zich op het structureel organiseren van informatiebeheer (intern én extern bruikbaar), maar vereist aanvullend beleid voor actieve openbaarheid en burgergerichte ontsluiting.
Conclusie:
MIA biedt inhoudelijke en structurele oplossingen voor de meeste door Zuurmond gesignaleerde problemen, mits correct toegepast en bestuurlijk verankerd. Zonder governance, transparantiebeleid en cultuurverandering blijven cruciale elementen buiten bereik.
2 reacties
Helder Jef! Maar gelden de randvoorwaarden niet voor alle architectuur initiatieven?
Die gelden inderdaad voor veel architecturen en ik wilde hier niet de indruk wekken dat architectuur alles op kan lossen als een soort wondermiddel