(on)bewust (on)bekwaam

Daar vind ik wat van.

Het is mens eigen om over vele onderwerpen een mening te hebben. En niets menselijks is mij vreemd.

Meningen worden gevormd door zaken die we (denken) te weten. Het zijn extrapolaties op basis van onze kennis en gebaseerd op onze ervaring. Daarbij weten we niet wat we niet weten, dus die kennis kunnen we ook niet meewegen. In die zin zijn we vaak onbewust onbekwaam en doen we ons voorkomen als bewust bekwaam. En dat is niet het hele verhaal over meningen. Meningen helpen ook om de stap te zetten. De stap van onbewust onbekwaam naar bewust onbekwaam doordat anderen op je mening kunnen reageren. Zolang je daar maar voor open staat natuurlijk. Omgekeerd kan een mening, gebaseerd op jouw kennis en ervaring ook een ander bewust maken van zaken die bij hem/haar nog onbekend waren.

Via de media

Wat me opvalt in de (sociale) media is dat meningen als een soort van absoluut feit worden opgepakt. Met als tegenreactie een mening die zwart/wit aansluit of juist afkeurt. Wat is er gebeurd met de verdiepende vraag, met de interesse in waarom iemand een bepaalde mening heeft? Op deze manier laten we zo veel kansen lopen om samen verder te komen, om ieders kennis te verbreden of te verdiepen en te komen tot constructievere reacties.

Ervaringen uit het verleden geven geen garantie voor de toekomst.

In mijn rol van enterprise architect heb ik geleerd dat je standpunt of advies met enige stelligheid presenteren mensen kan overtuigen zich bij je aan te sluiten. Voorwaarde voor succes (op de lange termijn) is daarbij wel dat je in de voorbereiding gebruik maakt van het ophalen van feedback op je mening, je kennis laten verrijken zodat je standpunt of advies beter onderbouwd is. Met de nodige ervaring heb ik inmiddels ook de nodige vooroordelen over wat wel en niet werkt. Gebaseerd op ervaringen uit het verleden, en ervaringen uit het verleden geven geen garantie voor de toekomst.

Ik probeer bewust bekwaam te zijn

Daarmee zit ik in het kwadrant van bewust onbekwaam en kan ik werk maken van bewust bekwaam gedrag waarbij ik me openstel voor ideeën die niet zijn ingegeven door mijn eigen kennis en ervaring. Aan mijn omgeving de uitdaging met vooral aan te spreken op een terugval naar onbewust onbekwaam gedrag.

Jef Bergsma